Investering
handlar om verdiar. Når investering blir nytta som bilete i kyrkja, handlar det
om evige verdiar som me har funne og som me formidlar vidare. Det går faktisk
an for ein forkynnar å investere både seg sjølv og eiga tru i det som blir
formidla. Faktisk
fungerer det best når så er tilfelle.
Som ein del av visitasen,
skal biskopen høyre soknepresten forkynne.
Slik
vart preika i Øvre Rindal kapell måndag føremiddag. Teksta er lesetekst for
sundagen før, Såmannssundag.
Rom
10, 13-17
Kvar
den som kallar på Herrens namn, skal bli frelst.
Men
korleis kan dei kalla på ein som dei ikkje trur på? Og korleis kan dei tru på
ein som dei ikkje har høyrt om? Og korleis kan dei høyra utan at nokon
forkynner? Og korleis kan dei forkynna dersom dei ikkje blir utsende?
Som
det står skrive: Kor vakre dei er, føtene til dei som kjem med gledebod!
Men
ikkje alle var lydige mot evangeliet. Jesaja seier: Herre, kven trudde
bodskapen vår? Så kjem då trua av bodskapen ein høyrer, og bodskapen kjem ved
Kristi ord.
Slik
lyder Herrens ord.
Eg
gløymer aldri beskrivelsen av ein gamal prest i Hallingdal, ein beskrivelse eg
høyrde midt på 80-talet – og eg siterer etter hukommelsen: «Han er så gamal.
Han er så tørr. Han er så forferdeleg kjedeleg. Preikene hans er ikkje
dagsaktuelle i det heile teke. Det var berre grusomt.
Men
så byrja eg å høyre etter. Og eg lytta så eg skjønte det: Under den
preikestolen kan folk koma og høyre alt dei treng å vita for å bli frelst.»
Eg
veit ikkje kvifor eg aldri gløymde det. Det kan vera fordi eg treng ein tanke å
trøyste meg med når eg også føler meg som den gamle og tørre presten som har
gått ut på dato.
For
det er så mykje som kjem seg an på presten. I meste laget set den pensjonerte
biskopen Halvor Nordhaug heile presten på spissen når han skriv at det knapt
nok er nokon andre som i kraft av tradisjon og posisjon har ei tilsvarande
mogelegheit til å få livet i menigheita til å blomstre eller leggjast øyde.
Biskop
Herborg får gjerne eit visst inntrykk av kva veg det har gått her i Rindal
sidan kallet vart mitt for snart 15 år sidan.
Menigheitsliv som blomstrar eller blir lagt øde –
det var i meste laget sett på spissen. For
kva med den gamle, tørre presten i Hallingdal – blomstra det ikkje etter han?
Og
kva med alle som gjer så godt dei kan og meir enn det – blomstrar det ikkje
etter dei?
Eg
veit ikkje. Ikkje alle spørsmål har svar.
Ei
dame i Danmark har forska på kva som sit att i folk etter ei preike. Og eg trur
ikkje danskane er så ulike oss.
Det
ho fann ut, var at når kyrkjegjengarane vart spurt om preika berre ein time
etter, så skildra dei inntrykket sitt av predikanten. For ikkje å gjera det
rotete, brukar eg det personlege pronomenet han i fortsettelsen:
- Kjentes
han ekte?
- Snakka
han frå hjarta?
- Verka det som om presten
sjølv trudde på det han bar fram?
Det
som altså låg fremst i bevisstheita ein time etter å ha høyrt ei preike, var
korleis dei opplevde han som forkynte.
Men
det er håp: Ein prest som investerer seg sjølv og si eiga tru i preika
inviterer lyttarane sine til å gjera det same. Investere seg sjølv og eiga tru.
I
den grad nokon leiter etter såkalla tekstlikheit, kan de få ein ledetråd: Asle
Finnseth i magasinet Strek nummer 4 av 2023. Med all respekt for kjeldene.
Han
som sat og høyrde knusktørre preiker i Hallingdal kan forbli anonym, men nokon
kan gjerne bli beroliga av å høyre at han vart misjonær – ein som ifølge teksta
me høyrde hadde vakre føter som fòr med gledesbod.
Eg
kjenner på at avsnittet eg las ifrå Romarane 10 gjev oss alle – meg sjølv
inklusive – mot til å halde på. Ikkje berre mot, forresten, men også energi.
Motivasjon. Fordi Paulus skriv så direkte om kor viktig forkynnelsen er, kor
nødvendig og eksistensielt ordet er, - det er bodskapen som teller.
Ja,
me må gjerne forkynne med truverdigheit og venlegheit.
Folk
flest er nå slik laga at me blir meir mottakelege og positivt innstilt til dei
som ser oss, som tek oss på alvor, som me føler på at vil oss vel.
Å
opptre slik Paulus oppfordrar til i Efesarbrevet 4 er berre fint: Han ber dei –
og oss – om å vera trufaste mot sanninga i kjærleik.
Tydeleg
nok skriv Paulus om samanhengen mellom å høyre og tru. Og dermed må me også sjå
stort på gjerninga det er å forkynne – uansett om preikestolen måtte vera i
kyrkja eller på Menighetshuset, på Sykehjemmet eller i andre kontaktflater me
alle har: Der me møter folk, kan me forkynne. Om så på butikken eller på
facebook.
Kva
har me så å forkynne? Eg trur ikkje me kjem unna det som er ekte av engasjement
og velvilje for alt ut over det som er vårt eige.
Nokon
treng å kjenne varme og engasjemt – at varmen frå ein som er glad i deg tenner
stjerner i mørkaste natt.
Og
så veit me eigentleg kven det er som tente stjerna fyrste gongen og som fekk
stjernene til å lyse frå våre blikk: Han som kalla oss alle til å vitne der me
er. Slik at ordet om Jesus blir høyrt så fleire kan kalle på han. Og bli
frelst.
Så
får alt sin sum og konklusjon i han som sjølv er grunnlaget for alt som heiter tru og frelse. Alle som kallar
på han, skal bli frelst.
Alle.
Absolutt alle. Det er berre om å gjera at dei får mogelegheit til å høyre der
dei er – om det så er innanfor eller utanfor desse dørane.
