Klinkabåten på kulturminnedagen

Under laurdagens skipsbyggemesse i Skålvikfjorden vil Bøfjorden Historielag difor stille ut to verdige representantar for denne verdensarven: «Fosnabåten» (Heggemsbåten) – ein geitbåt bygd av Ole Andersen Reiten (Ola Sakså) i 1870-åra og «Vikanbåten» - ein tverrskotting bygd av Bernt L. Bøe i Bøgeilen rundt 1920. Desse blir å sjå ved Vaagland Båtbyggeri.

Ola Sakså og «Fosnabåten»

Ola Sakså (1847-1934) frå Halsa var legendarisk. Han kunne byggje ein geitbåt på ti dagar og skal ha laga rundt tusen slike, er det sagt. I 1931 fekk han Kongens Fortenestmedalje.

«Fosnabåten» kom frå Åsgard til Heggem i Bøfjorden i 1879 og var bruka til byturar (Fosna-reiser), utrorsfiske og som kyrkjebåt. Eigar i dag er Åsmund Tømmervåg, som har leigd ut båten til Bøfjorden Historielag.

Bernt Geilå og «Talgsjøen»

Bernt L. Bøe (1880-1956) i Bøgeilen var ein pioner i utviklinga av klinkabåten – frå typen torskegarnsbåt til motordriven fiskebåt. Han var også import-agent for båtmotar, særleg den amerikanske Perfection («Perfekt») først på 1900-talet.

Bøe bygde i 1922 motorbåten «Talgsjøen», som Nordmøre Museum overtok i 1980-åra. Museet framhevar verdien denne har, som «en stemme frå seilfartøyenes siste og motorfartøyenes første generasjon – i en og samme båt»

«Vikanbåten»

I sommar mottok Bøfjorden Historielag som gåve frå Geir Gjengstø i Kristianund ein særprega tverrskotting som Bøe bygde for hundre år sia på verkstedet sitt i Bøgeilen. Den var spesiallaga for transport av arbeidsfolk frå byen til bl.a. Vikaholmen. Denne «Vikanbåten» blir også utstilt på kulturminnedagen.

Mange å minnast med ære

Verdensarvens klinkbygging har prega fjordbygdene våre i tusen år. Av dei dyktige båtsbyggjarane har somme, som Ola Sakså, hatt ein enorm produksjon.

I nærare tid er det verdt å nemne Arne A. Bøe på Bølandet. Frå starten ungdomsåra på 1920-talet og til hans siste farty gjekk av stabelen over 60 år seinare var han meister for mellom 600 og 700 båtar – alt frå små joller til større motorbåtar.

På kulturdagen 2022 har vi mange å minnast for deira bidrag til FN-Unesco sin verdens-arv!